Yaklaşın; size Samos'un olağanüstü yamaç bağlarında başlayıp Atina'da yerin beş kat altındaki mahzende sona eren çok acayip bir hikaye anlatacağım. Çünkü bu yıl ilk kez Türkiye'den öğrenci kabul eden Metaxa Akademi'de geçirdiğim üç gün, hayatımın en heyecan verici deneyimlerinden biriydi. Her yıl sadece Eylül ayında gerçekleşen uluslararası akademi programına Türkiye'den ilk kez beş şarap-gastronomi uzmanı ve yazarı davet edildi. Biri de bendim, bir misket üzümünün yolculuğuna daha yakından tanık olmak için...
Buraya kadar enteresan bir durum yok, ilginç olan; Samos'un mucizevi Misket üzümlerinden 1888 yılından beri üretilen, distile yöntemleri ve içindeki (gül dışındaki) bitkiler sır gibi saklanan Metaxa'yı çocukken babamın, ablamla bana her hasta olduğumuzda ıhlamurun içine katıp ilaç niyetine içirmesiydi (ah bu İzmirliler).
Üç günlük programda önce Samos Adası'nda hala elle toplanan, organik üretim yapan dağ yamacına kurulu bağları gezdik, ardından Atina'ya uçtuk ve dünyanın en önemli Metexa Master'ı kabul edilen Costas Raptis ile yerin beş kat altındaki olağanüstü bir mahzende eğitim için bir araya geldik.
Arıların üzümü misket, misketin vatanı Samos ve Ege
Misket, Ege'ye özgü en önemli aromatik üzüm çeşidi. Aslında çok geniş bir aile. Dünyada şarap üretiminde en yaygın olarak kullanılan ferdi ise; bizde "Bornova misketi" olarak bilinen, Yunanlıların "Samos misketi" olarak adlandırdıkları üzüm. Aslında keşfedilişi de oldukça yakın tarihli. 19. yüzyılda Avrupa bağlarını kasıp kavuran filoksera salgını, bu salgından etkilenmeyen Samos'ta şarapçılığın kaderini değiştiriyor. O dönemde Avrupa'nın başlıca şarap tedarikçisi olan İtalyanlar ve Fransızlar doğu Akdeniz'de filokseraya yenik düşmemiş bağlar ararken yolları Samos'a düşüyor ve aradıkları mutluluğu burada buluyorlar; misket ya da muskat bağları!
Avrupalı tüccarların Samos'lu küçük şarap üreticileri üzerinde hegemonya kurma çabaları sonucunda; 1934 yılında, Şarap Üreticileri Kooperatifleri Birliği kuruluyor. Birliğin amacı ise Samos misket şarabının gelenekselliğinin korunması. Günümüzde varılan noktada, bu birlik yirmi beş alt kooperatifte organize olmuş tam dört bin üreticiyi kapsamakta. Vathy Limanı'nın hemen karşısında yer alan Samos Şarap Kooperatifi'ne ait muhteşem bina işte bu çabanın sonucu.
Samos bağlarından dünyayı saran METAXA’ya
Programa katılan ben hariç herkes; brandy, konyak, viski gibi kategorilerde uzmanlaşmış, şarap kültürünü özümsemiş insanlar. Bense sadece şarap konusunda eğitimliyim ve Metexa'yı o güne dek sadece ilaç niyetine içmişim!
Aslında Metaxa'nın çok uzun bir yolculuğu var;
•1888'de Spyros METAXA tarafından kurulmuş.
•İlk fabrika Atina'nın en büyük limanı olan Pire'de açılmış.
•METAXA'nın amblemi fabrikanın temel kazılarında bulunan "Salamina Savaşçısı"nın resmedildiği antik bir sikkeden alınmış
•1892’de İstanbul, Mısır ve Etiyopya’ya ihraç edilmiş.
•1897’de Odesa'da ikinci, 1902'de de İstanbul’da üçüncü fabrika açılmış.
•1893’ten itibaren Rusya, Romanya, Bulgaristan, Sırbistan, Orta Avrupa, Arap toprakları ve İran'a ihraç edilmiş.
•1900’de METAXA Amerika’ya ulaşmış.
•Bugün dünyanın en ünlü şişe ve mücevher tasarımcıları ile çalışan METAXA bir brandy'den çok daha fazlası.
•Kaliteli ve yıllanmış distilatlar, muscat şarapları ve gül yaprağıyla bir araya gelmiş gizli bitki özleri eşsiz olgun tadını ve bukesini veriyor.
Üstelik Metexa'yı, Metaxa yapan kocası öldüğünde markanın başına geçmek zorunda kalıp bir dünya devi haline getiren "Despina" isimli bir kadın!
Ne diyeyim; bir gün umarım ki benim ülkemden de bir marka, dünyada kendine bu derece önemli bir yer edinir.